فرشید مثقالی در نشست آنلاین (برخط) چالش های تصویرگری امروز به همت انجمن تصویرگران ایران گفت: معضلات تصویرسازی ما مفصل است اما به چند مورد اشاره میکنم. ما تصویرگر زیاد داریم اما آیا حرفه تصویرگری هم داریم که بتوانیم با آن زندگی را بگذرانیم؟ گرافیست ها از راه گرافیک کسب روزی می کنند، برخی تصویرگران نیز در استخدام وزارت آموزش و پرورش برای تصویرسازی کتاب های آموزشی هستند اما هنوز این کار به رسمیت شناخته نشده است.
وی با اشاره به اینکه در دهههای ۴۰ و ۵۰، تصویر سازی سهم بزرگی از بازار کتاب و نشر داشت، اظهار کرد: در سالهای پیش از انقلاب، ما در مجلات هم تصویرسازی داشتیم، برای هر مقاله به جای عکس، تصویر ساخته می شد. ما کاریکاتوریستهایی داشتیم که از این راه زندگی میکردند، زیرا کارهایشان در روزنامهها و نشریات منتشر میشد. پلاکاردهای سردرسینما برای معرفی فیلم ها نیز تصویرسازی می شدند، انتشارات فرانکلین وقتی قرار شد کتابهای درسی را چاپ کند، تصویرگران را استخدام کرد و حتی آنها را برای دوره های آموزشی تکمیلی به کشورهایی چون آمریکا فرستاد.
این تصویرگر باتجربه ادامه داد: انقلاب اسلامی و انقلاب دیجیتال، باعث شد تا کار تصویرگری از حوزه چاپ و نشر خارج شود و تصویرسازی تنها در حوزه کتاب کودک باقی ماند. ما اکنون در مطبوعات تصویرسازی نداریم، در حالی که در همه دنیا از تصویرسازان استفاده می کنند، حتی گوگل هم هر روز در صفحه نخست خود تصویرسازیهایی به مناسبت های مختلف دارد، مطبوعات ایران تصویرگری ندارند چون مدیران هنری چنین پارامتری را نمی شناسند و از نظر هنری با آن آشنا نیستند.
مثقالی افزود: ما در ایران کتاب کمیک نداریم اما در ژاپن فقط صنعت انتشار کتاب کمیک ۲ میلیارد دلار تجارت سودآور دارد. در ایران، تنها کاریکاتوریست ها، کسانی که برای انیمیشن ها تصویرسازی می کنند و کسانی که برای کتاب کودک و نوجوان در استخدام وزارتخانه یا جاهای دیگر هستند، در حوزه تصویرگری کسب درآمد میکنند.
وی با اشاره به اینکه با تصویرگری حرفه ای روبرو نشده ایم گفت: این حرفه کوچک میتواند گذران زندگی افراد زیادی باشد. تصویرگران ما کارهای خوبی انجام می دهند اما باید بدانیم چطور می توانیم این کارهای خوب را به چیزی تبدیل کنیم که درآمدزا باشد. اکنون قراردادهای خرید تصویرسازی بر مبنای فریم است، در صورتی که روش پرداخت دیگری به نام پورسانت وجود دارد که بخشی از قیمت پشت جلد کتاب به عنوان حق التحریر به تصویرگر تعلق می گیرد اما در ایران خیلی مرسوم نیست.
مثقالی به آثار خود از جمله ماهی سیاه کوچولو اشاره کرد و افزود: قرارداد من درباره این کتاب ها پورسانت است، ولی اگر به جای ۱۰ کتاب ۲۰ کتاب با این نوع قرارداد داشتم، هر ماه مبلغ قابل ملاحظهای به حسابم ریخته می شد که می توانستم با آن زندگی را بگذرانم. به عقیده من قراردادها باید از حالت فریمی خارج شده و پورسانت باشد که به نسبت قیمت روی جلد کتاب مبلغی به تصویرگر پرداخته شده و اگر کتاب به چاپ جدید رسید باز هم او در آمد داشته باشد.
وی ادامه داد: در ایران تیراژ کتاب کودک بالاست و به تجدید چاپ هم میرسد. این نکته میتواند به منبع درآمد واقعی تصویرگران تبدیل شود، وقتی از تصویرگری اجر مالی مناسبی دریافت نمیشود همه تشنه جوایز بین المللی هستند و این حرفه ای نیست. اینگونه مخاطب اثر گم می شود.
وی با بیان اینکه برقراری ارتباط با مخاطب یکی از مهمترین دلایل فروش کتاب هاست گفت: ممکن است برخی داستان ها جذابیت لازم را نداشته باشند اما تصویرسازان هم برای جذب مخاطب کمک می کنند. ما کتابی نداریم که به خاطر تصویرسازی آن به فروش برسد. مخاطب موضوع مهمی در کتاب به ویژه کتاب کودک است که در همه دنیا تصویرسازی ها به فروش کتاب کمک می کند.
فرشید مثقالی (زاده ۱۳ تیر ۱۳۲۲ در اصفهان) تصویرگر کتابهای کودک و نوجوان، و برنده ایرانی جایزه هانس کریستین آندرسن است. آثار مطرحی چون خروس زری، پیرهن پری و ماهی سیاه کوچولو، برای نخستین بار به قلم این هنرمند تصویرگری شدهاند. وی دانشآموخته رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است و جوایز هنری بسیاری برای آثارش دریافت کرده است.