آرشیده شاهنگی/ عکاس خبرگزاری مهر
نورفتو: معمولا وقتی برای پوشش تصویری برنامه های خبری آفیش می‌شوید علاقمند عکاسی از اصل برنامه هستید یا حاشیه آن؟
من از سال 1387 که مشغول به عکاسی شدم همیشه در مراسماتی که برای پوشش خبری می‌رفتم بیشتر به حاشیه علاقه داشتم تا اصل برنامه. چون به نظرم از اصل برنامه همه عکاس‌ها عکس می‌گیرند ولی از حاشیه می‌توان عکسهای متفاوتی گرفت. برای همین عکسی که اخیرا هم گرفتم نوشتم در حاشیه راهپیمایی 13 آبان.
نورفتو: چرا این عکس را درگزارش تصویری که به خبرگزاری دادید نگذاشتید و منتشر نکردید؟
چون در خبرگزاری دولتی و رسمی انتشار این سوژه و موضوعات مغایر با قوانین کشور و رسانه هست.
نورفتو: چرا تصمیم گرفتید این عکس را در صفحه شخصی‌تان منتشر کردید؟
چون عکسی بود که جذابیت تصویری و ارزش خبری در این وقایع اخیر داشت و از دیدگاه ما که عکاسان خبری هستیم آن سوژه تضاد محتوا و جذابیت تصویری داشت و نظر بعضی از عکاسان خبری را جذب کرد.
حضور زن بی حجاب در جمع زنان محجبه شرکت کننده در راهپیمایی 13 آبان 1401 در تهران. حضور وی در جمع راهپیمایی مورد اعتراض زنان دیگر قرار گرفته است / عکس: آرشیده شاهنگی
نورفتو: فقط شما این عکس را گرفتید یا سایر همکارانتان هم از این صحنه عکاسی کردند؟
من و دو سه عکاس خبری دیگر که در کنار هم بودیم نظرمان نسبت به این صحنه جلب شد و همگی از این صحنه عکس گرفتیم منتها آنها احتیاط کردند و منتشر نکردند اما من تصمیم گرفتم منتشر کنم. حتی من آن شبی که عکس را گذاشتم با دیگر همکارانم که آن عکس را گرفته بودند صحبت کردم و پرسیدم چرا شما عکس را نگذاشتید؟؟ آنها گفتند با توجه به وقایع اخیر بهتر است منتشر نشود ولی من عکس را گذاشتم چون یک اتفاق و تصویر واقعی در یک رویداد خبری مهم را ثبت کرده بودم.
نورفتو: واکنش ها نسبت به این عکس چطور بود و چرا از یک زمانی به بعد تصمیم گرفتید کامنت‌ها را ببندید؟
در لحظات اولیه که عکس را گذاشتم خیلی مورد استقبال قرار گرفت و لایک خورد اما از یک زمانی به بعد که واکنش‌ها متفاوت شد و یکسری کامنت زشت و دور از ادب برای من گذاشته شد که من تصمیم گرفتم بخش کامنت‌ها را ببندم. به طوریکه مثلا از هر 10 کامنت، هفت هشت کامنت تشویق و تشکر بود اما چند تا بی ادبی هم داشت.این واکنش‌ها در حالی بود که برای من موقع عکاسی اهمیتی نداشت که این خانم سمت حکومت است یا معترضین و صرفا چون به نظرم عکس خوبی بود منتشر کردم و قضاوت را به عهده مخاطب گذاشتم.
نورفتو: کمی درباره اتفاقی که افتاده بود توضیح و واقعه را شرح دهید.
موضوعی که برای من خیلی جذاب بود اینکه من توانستم یک صحنه واقعی را ثبت کنم. صحنه ای که یک خانم با پوشش متفاوت آمده بود میان یکسری خانم محجبه و چادری و اتفاقاتی که آنجا برایش افتاد. خانم های آن جمع دو دسته بودند عده ای خیز برداشته بودند که با آن خانم بی حجاب درگیر شوند اما برخی هم شروع به گفتگوی منطقی با ایشان کردند و سعی داشتند مجابش کنند که یا از جمع خارج شود یا حجاب داشته باشد و خب دیدن این صحنه ها خیلی جذاب بود اما ما بعد از مدتی که عکسهایمان را گرفتیم کم‌کم از آن محوطه خارج شدیم چون حس کردیم که ممکن است آنجا مشکلی پیش بیاید و برای ما هم دردسر شود بنابراین متوجه نشدیم که در نهایت چه اتفاقی برای آن خانم افتاد چون آنجا را ترک کردیم و مشغول عکاسی از صحنه‌های دیگر شدیم.
حضور زن بی حجاب در جمع زنان محجبه شرکت کننده در راهپیمایی 13 آبان 1401 در تهران. / عکس: آرشیده شاهنگی
نورفتو: واکنش همکارانتان نسبت به این عکس چه طور بود؟ حمایت کردند یا واکنش منفی داشتند؟
همه همکارانم حمایت کردند و در صفحات شخصی خود استوری و منتشر کردند چون همه من را می‌شناسند و همگی از یک خانواده هستیم و سالهاست که در کنار هم مشغول کاریم.
نورفتو: چرا برای این عکس کپشن نگذاشتید؟ فکر نمی‌کنید اگر توضیح یا کپشنی می‌گذاشتید موجب خیلی از سوء تفاهمات نمی‌شد؟
من در اکثر مواقع برای عکس‌هایم کپشن نمی‌گذارم؛ البته با توجه به حوادث اخیر لازم بود متنی بر اساس مشاهداتم برای عکس درج میکردم قبول دارم کمی کوتاهی کردم شاید به خاطر این است که ترجیحم این است که قضاوت را به عهده خود بیننده بگذارم تا برداشت خودش را داشته باشد. پیش از انتشار این عکس هم یک عکس دیگر منتشر کرده بودم که برای روز جمعه ای بود که نماز جمعه در دانشگاه تهران برگزار شد و من یک صحنه ای را دیدم که چندتا خانم نتوانسته بودند برای خواندن نماز داخل دانشگاه بروند، جایی بیرون از دانشگاه کنار یک دیواری که روی آن شعار نوشته بودند و پاک شده بود ایستاده بودند و فرادی نماز میخواندند. من به نظرم کادر خوبی بود عکس گرفتم اما برای همین عکس هم کامنت و فحش‌های بدی نوشته شد که من واقعا نمی‌دانستم باید چه کار کنم.
نورفتو: بعضی از افراد اظهار کردند شما در مکانی قرار داشتید که از پیش تعیین شده بوده و با اطلاع قبلی و مسلط به سوژه عکاسی کردید آیا این ادعا را قبول دارید؟
این تئوری هم به تازگی مطرح شده اما سوال من از کسانی که این حرف را می‌زنند این است که اگر اینطور بوده چرا من این عکس را در خبرگزاری منتشر نکردم؟ یا آن همه دوربین و عکاسی و فیلمبرداری از شبکه های مختلف خبری آنجا بود چرا آنها این صحنه را نشان ندادند اینطوری که بیشتر دیده می‌شد. اگر این صحنه از پیش تعیین شده بود حتما توسط خیلی از رسانه‌های دولتی به اصطلاح وایرال و منتشر می‌شد.
نورفتو: اگر دوباره در چنین شرایطی قرار بگیرید باز هم چنین عکسی می‌گیرید و منتشر می‌کنید؟
بله، اگر دوباره هم در چنین شرایطی قرار بگیرم باز هم عکاسی و آن را منتشر می‌کنم چون کارم است و عکاسی خبری یعنی اطلاع رسانی با عکس.
نورفتو: از نظر شما عکاس خبری باید بی‌طرف باشد یا نه می‌تواند احساساتش را دخیل کند؟
به نظر من عکاس باید بی طرف و همه تلاشش این باشد که هر دو طرف را نشان بدهد. خصوصا عکاسان خبری که در برنامه‌های مختلف با موضوعات متنوع آفیش می‌شوند و فقط دوست دارند بتوانند عکس خوب و مستند بگیرند که هم دیده شود. و هم اطلاع رسانی واقعی انجام شود.
نورفتو: پس از انتشار این عکس و واکنش‌های مختلف نسبت به آن از طرف خبرگزاری که در آن مشغولید تحت فشار نیستید و مشکلی برایتان پیش نیامده است؟
اتفاقا موقعی که این عکس را گذاشتم نگران بازخواست و اعتراض از سوی خبرگزاری بودم ولی تا این لحظه رفتار حرفه ای داشتند ولی در این روزهای اخیر حسابی از واکنش‌های خارج از رسانه شوکه شدم چون مثلا یکجا دیدم نوشته بودند این خانم بی حجاب خود آرشیده شاهنگی است!!! درحالیکه آدمها می‌توانند به صفحه شخصی من بروند و عکسهای من را ببینند و به راحتی متوجه شوند که من آن خانم نیستم و اگر من هستم پس چه کسی این عکس را گرفته؟ ولی متاسفانه از اینگونه حرف و حدیث ها زیاد است من مثل همیشه کاری که فکر میکردم درست است انجام دادم.
نمونه عکسهای منتشر شده از دیگر خبرگزاریهای رسمی در تجمعات اخیر تهران
حمایت مردم تهران از اقدامات نیروی انتظامی در مواجه با حوادث اخیر. میدان انقلاب تهران / عکس: بهاره اسدی / خبرگزاری صدا و سیما
حمایت مردم تهران از اقدامات نیروی انتظامی در مواجه با حوادث اخیر. میدان انقلاب تهران / عکس: محمدصادق نیک گستر / خبرگزاری فارس
حضور زنان تهرانی در مراسم تقدیر و تشکر از نیروهای امنیتی و انتظامی برای حفظ امنیت شهروندان/ عکس: حامد جعفر نژاد/ خبرگزاری فارس