عکس خبری را می توان به دو دسته بزرگ تقسیم کرد، عکس خبری روزمره و عکس خبری ماندگار، عکس خبری روزمره همان طور که از عنوان آشکار است، کاربرد روزانه در رسانه ها دارد و بعد یک روز ارزش خبری آن از بین می رود، اما برخی اخبار و رخدادها چندان مهم هستند که عکسهای آن با گذشت زمان همچنان ماندگار هستند و بعدها از عکس به عنوان اسناد تاریخی استفاده می کنند. عکس های از انقلاب ها، انتخابات، جنبش ها، مسابقات ورزشی و رخدادهای تاثیرگذار بر مردم از زمره موضوعات عکس های خبری ماندگار هستند. به عبارتی دقیق تر عکاسان خبری جدا از تامین خبر روز، تاریخ را برای آیندگان ثبت می کنند.
حادثه تروریستی در رژه نیروهای مسلح در مراسم بزرگداشت هفته دفاع مقدس / اهواز / 1397
روزانه رخدادهای زیادی در کشورهای مختلف روی می دهد که عکاسان خبری از خبرگزاری، مجلات و روزنامه های متنوع سعی در ثبت و انتشار اخبار دارند. این امر در ایران متفاوت تر از دیگر کشورهاست. در ایران برخی رخدادها در سکوت خبری آگاهانه به سر می برند و با وجود اهمیت رخدادهای که می توانند بخشی از تاریخ تصویری باشند اما خبرگزاری ها اجازه و امکان ارسال عکاس به موقعیت برای پوشش خبری را ندارند. این امر می توانند لطمه های جبران ناپذیری را به حافظه تصویری کشور و هم چنین انگیزه عکاسان خبری وارد کند. به عنوان مثال در سالهای اخیر اعتراضات مردمی زیادی در سرتاسر کشور به دلایلی چون تورم، افزایش قیمت بنزین، کمبود آب، سقوط هواپیما و غیره رخ داد اما عکسی از این رخدادها در خبرگزاری ها منتشر نشد. غیبت عکاسان خبری در این بخش از خلاهای بزرگ رسانهای ایران است و فقدان حضور آنان هم اکنون و هم در آینده احساس می شود. با نگاه به روز و دقیق تر می توان جنبش ها و اعتراض های مردمی پس از درگذشت مهسا امینی را مثال زد که با بررسی بخش عکس سایت های خبرگزاری های معتبر مخاطب چنین برداشت می کند که در طول هفته گذشته هیچ اعتراض مردمی در کشور رخ نداده است. عدم پوشش خبری چنین رخدادهای، وظیفه ثبت را بر دوش شهروند فتوژنالیسم می گذارد. در میان مردم عادی که شهروند فتوژنالیسم هستند نیروهای احزاب مختلف نیز حضور دارند که هر کدام از این احزاب می کوشند با رویکرد خاص تصاویر و ویدئوهای برای رسانه و شبکه مرتبط با خود ارسال کند. شهروند فتوژنالیسم ها به دلیل نداشتن تخصص در زمینه عکاسی، عکس های اسنپ شاتی و بی کیفیت از این رخدادها تهیه می کنند که قابلیت ماندگاری و حفظ در گذر زمان را ندارند. به عنوان مثال عکس زیر در متن خبری با عنوان "هزینه ۵۷ میلیاردی از جیب ملت برای ارضاء هیجانات روحی " در تاریخ یک مهر 1401 در خبرگزاری مهر منتشر شده است. عکس بدون ذکر نام عکاس تصویری بی کیفیت و تار از یکی از خیایانهای تهران را نشان می دهد که بخشی از آسفالت وسط خیابان آتش گرفته و در سمت راست آن وسایل نقیله در حال عبور هستند. آیا چنین عکسی پتانسیل انتشار در خبرگزاری رسمی را دارد؟ چرا یک خبرگزاری ملی که چندین عکاس خبری دارد از عکس های شهروند فتوژنالیسم استفاده می کند؟
انتشار عکس با کیفیت بصری نازل در متن خبر، خبرگزاری مهر، یک مهر 1401
در سوی دیگر رویکرد پوشش خبری جنبش های مردمی موافق دولت متفاوت است. در روز جمعه یک مهر 1401 پس از نماز جمعه راهپیمایی بر ضد اعتراضات در شهرهای مختلف از جمله تهران، اراک، تبریز، اردبیل، مشهد، قم، بیرجند، زنجان، رشت و همدان با حضور عکاسان خبری برگزار شد و بازتاب گسترده ای از این رخداد در سرویس عکس خبرگزاری مهر دیده می شود. عکس زیر به همراه 28 عکس خبری دیگر در سرویس عکس خبرگزاری مهر با عنوان " راهپیمایی در محکومیت اغتشاشات " در تاریخ یکم مهر ماه منتشر گردید.
گزارش تصویری راهپیمایی در محکومیت اغتشاشات، محمد مهدی دورانی، خبرگزاری مهر، یک مهر 1401
اکنون سوال این است که چه تفاوتی در پوشش خبری دو تجمع وجود دارد که یکی در سکوت آگاهانه است و دیگری به صورت گسترده در رسانه ها منتشر می شود؟ آیا چنین رویکردی واقعیت را کتمان نمی کند؟ این رویکرد در انتشار عکس خبری می تواند صدمات بزرگی به اعتماد مخاطبین به رسانه های داخلی وارد کند و مخاطب کنجکاو برای دریافت خبر به سوی رسانه های خارجی سوق داده می شود و در سوی دیگر آنچه که عکاس خبری ایران با آن رو به رو است عدم حمایت رسانه شاغل در آن است که توانایی دریافت مجوز لازم برای همه رخدادها را ندارد و عکاس خبری در خارج از چارچوب قوانین رسانه امکان تولید عکس را ندارد و اگر با هوشمندی عکسی تولید کند، اجازه انتشار در خبرگزاری ملی را ندارد و چنین شرایطی احتمال انتشار عکس در رسانه های خارج کشور را بالا می برد. ایده آل است که نیروی انتظامی با خبرگزاری ها همکاری لازم را داشته و راهکارهای ارائه گردد که با مدیریت آنان عکاس خبری موضوعات روز و رخدادهای مهم را پوشش دهد تا هم عکس خبری با کیفیت بصری مناسب تهیه گردد و هم عکسی برای ثبت در تاریخ تصویری وجود داشته باشد و در نهایت اعتماد مردم به رسانه های داخلی افزایش یابد.
منبع خبر : فرهاد مطاعی / نورفتو